خطبه‌های ۲۱ آبان ۱۴۰۰

خطبه اول

تقوا

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَىٰ أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَىٰ أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمَانِ وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ

ای اهل ایمان، مؤمنان هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را سخریّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عیبجویی (از هم‌دینان) خود مکنید و به نام و لقب‌های زشت یکدیگر را مخوانید که پس از ایمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسیار زشت است و هر که توبه نکند چنین کسان بسیار ظالم و ستمکارند.

لازمه ایمان‌داری این است که «از منکرات دوری کنند» مانند منکراتی که در این آیه مطرح شده‌اند. یکی از آنها مسخره کردن دیگران است. هیچ انسان مسلمانی حق ندارد دیگری را استهزاء کند و مسخره نماید؛ زیرا چه بسا افراد مسخره شونده بهتر از مسخره کننده باشند نه مرد چنین حقی دارد و نه زنی باید به خودش چنین اجازه‌ای را بدهد.

راستی چرا بعضی ها به خودشان به خاطر پول و مقام یا موقعیت اجتماعی‌شان و یا به جهات دیگر اجازه می‌دهند تا دیگران را مسخره کنند مگر نه این است که خدای همه یکی است و پدر و مادر همه هم یکی بوده، پس چرا باید دیگران را مسخره کرد؟

سبک زندگی دینی:

 الف- تعامل با خود

گفتیم یکی از ارتباط ها و تعامل های مطرح در زندگی انسان تعامل با خود است. در این ارتباط و تعامل اصولی وجود دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند مانند:

اصل اول: تفکر و تدبر. یکی از امتیازات انسان بر سایر موجودات مثل حیوان این است که اهل تفکر و اندیشه است ولی حیوان تنها برخوردار از غریزه است. بنابراین باید  انسان مسلمان در پرتو رهنمودهای قرآن و عترت از این موهبت الهی استفاده کند و همواره کارهایش را با تفکر و تدبر و دوراندیشی جلو ببرد. قرآن کریم در آیات فراوانی از پیروانش دعوت به تفکر و تدبر و دقت نظر می کند(اَفَلا ینظُرونَ، اَفَلا تَعقِلون، أَفَلاَ تَتَفَکَّرُونَ) و در آیه ۱۹۱ آل عمران، تفکر و اندیشه را از جمله علائم خردمندان بر می شمرد(أَلَّذینَ یَذْکُرُونَ اللهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ).

ای برادر تو همان اندیشه ای     مابقی خود استخوان و ریشه ای

گر بود اندیشه‌ات گل گلشنی     ور بود خاری تو هیمه گلخنی   

آری اندیشه آدمی است که اخلاق و رفتار انسان را شکل داده و می سازد.

شاید پرسیده شود تفکر و اندیشه در چه چیزی زیبا و نیکوست؟ باید گفت: اندیشه و تفکر ایعاد فراوانی دارد که البته می تواند نتیجه بخش هم باشد مثل تفکر در ۱- آفریده های خدا  2- عبادت  3- تلاوت قرآن  4- انتخاب شغل و رشته تحصیلی  5- گزینش همسر  6- انتخاب رفیق و همراه و شریک  7- خرید و فروش  8- معاشرت و رفت و آمد  9- تعیین محل زندگی  10- انجام کارهای مهم و سرنوشت ساز  11- در سخن گفتن و …

در اینجا مناسب است تا به چند مورد از رهنمودهای رهبران دینی توجه کنیم:

رسول خدا: یَا بنَ مَسعودٍ، إذا عَمِلتَ عَمَلاً فَاعمَلْ بِعِلمٍ و عَقلٍ، و إیّاکَ و أن تَعمَلَ عَمَلاً بِغَیرِ تَدَبُّرٍ و عِلمٍ (مکارم الاخلاق/۴۵۸)

ایضاً: رَکْعَتَانِ خَفِیفَتَانِ فِی تَدَبُّرٍ خَیْرٌ مِنْ قِیَامِ لَیْلَهٍ (همان/۳۰۰).

علی(ع): ألا لا خَیرَ فی قِراءهٍ لیسَ فیها تَدَبُّرٌ (الکافی۱/۳۶).

الصادق(ع): ثَلَاثٌ یَحْجُزْنَ الْمَرْءَ عَنْ طَلَبِ الْمَعَالِی قَصْرُ الْهِمَّهِ وَ قِلَّهُ الْحِیلَهِ وَ ضَعْفُ الرَّأْی (تحف العقوا/۳۹۵).

سه چیز است که فرد را از دستیابی به مقامات عالی باز یم دارند: کوتاهی همت، کم تدبیری و ناتوانی در اندیشه.

یک حدیث جالب:

امام صادق(ع) فرمودند: فردی نزد رسول خدا آمد و عرض کرد «یا رَسولَ اللّه اوصِنی» فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّه فَهَل انتَ مستوصٍ ان انا اوصیتُک؟ آیا اگر سفارشی بکنم می پذیری؟ (تا سه مرتبه) و آن شخص گفت: نَعَمْ یَا رَسُولَ اَللَّهِ. قال: إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ یَکُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ یَکُ غَیّاً فَانْتَهِ عَنْهُ (الکافی۸/۱۵۰). فرمود: هرگاه خواستی کاری انجام دهی درباره سرانجام آن تدبر کن اگر مایه رشد و هدایت بود انجام بده و اگر مایه گمراهی بود از آن بپرهیز. این توصیه را باید همگان مورد توجه قرار دهند نوجوانان، جوانان، میانسالان، سالخوردگان، شهرنشینان، روستائیان، افراد باسواد و بی سواد، چرا که اگر این یک حدیث عملیاتی و کاربردی بشود بسیاری از جنایت ها، جرم ها و جریمه ها، نزاع و درگیرها، دشمنی ها و جدایی ها، گمراهی ها و بدبختی ها کاهش می یابد مثلاً اگر به کسی گفتند بیا در فلان جا و یا در فلان کار مشارکت کن چنانکه به عاقبت آن فکر کند دچار مشکلات طاقت فرسا نمیشود. گاهی یک پیشنهاد مثل کشیدن سیگار و قلیان کار را به جای خطرناکی می کشاند و چنین است پیشنهادهای دگر در فضای مجازی و حقیقی.

خطبه دوم

حدیث

الامام العسکری(ع): مَن لَم یَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَم یَتَّقِ اللّه.(بحار۷۱/۳۳۶)

آنکه از مردم پروا نکند از خدا نیز پروا نکند.

انسان نباید بی محابا به هر کاری دست بزند باید حریم بین خود و مردم را حفظ کند چرا که به فرموده امام(ع) کسی که از مردم حیا نکند و حریم نگاه ندارد قطعاً حریم خدا را حفظ نخواهد کرد.

مناسبت ها

  1.  ولادت امام عسکری(ع) و ارتحال کریمه اهلبیت(ع):

هشتم ربیع الثانی سال ۲۳۲ه.ق از امام هادی و مادرش(حدیثه) متولد شد و همانند دیگر امامان با وجود زندگی در زیر شدیدترین محاصره ها از صیانت از عقاید حقه غافل نبود. یک نمونه آن پاسخ به اسحاق کندی بود که به گمان خودش تناقصات قرآن را می نوشت امام به او پیغام داد اگر خدا بگوید منظور من از آنچه تو فهمیدی نبود چه می گوئی به او متوجه اشتباه خودش شده اوراق خود را سوزاند. ولادتش را تبریک می گوئیم.

در دهم همین ماه، سال ۲۰۱ه.ق دختر موسی بن جعفر و خواهر تنی امام رضا(ع) که در حال سفر برای خراسان بود به قصد زیارت برادرش پس از طی چقدر روز بیماری در قم رحلت کرد و مدفنش مزار عاشقان اهلبیت بوده و هست و خواهد بود. با تمام وجود ضمن عرض تسلیت می گوئیم، یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه. بزرگانی افتخار کرده و می کنند که در شهر حضرت معصومه(س) زندگی کرده و همانجا دفن شده و یا مدفون گردند. آیه الله بهجت فرموده بود هر که می خواهد از فیوضات همه معصومین(ع) برخوردار گردد به زیارت این بانو برود. زیارت قبرش در دنیا و شفاعتش در آخرت نصیبمان باد.

  • روز بزرگداشت علامه طباطبائی و روز کتاب و کتابخوانی:

استاد علامه محمد حسین طباطبائی در ۲۴ آبان سال ۱۳۶۰ پس از عمری مجاهدت و خدمت به اسلام و تألیف کتابهایی گرانسنگ مثل تفسیر المیزان به لقاء الهی پیوست. در لحظه آخر زندگی اش اشاره می کند که او را بنشانند و او به نقطه ای خیره شده و تعظیم می کند و زیر لب می گوید: آنها که انتظارشان را می کشیدم آمدند و پس از آن دراز می کشد و برای همیشه چشم از جهان فرو می بندد. روز رحلت ایشان را روز کتاب و کتابخوانی نامگذاری کرده اند تا مردم و به ویژه جوانان و نوجوانان با کتاب که به قول رهبری یکی از ارزشمندترین فراورده های بشری و گنجینه ثروت های بشر یعنی دانش و تحقیق است بیشتر مأنوس شوند. امروز کتابخوانی و علم آموزی نه تنها وظیفه ملی که یک واجب دینی است. امیدواریم روزی برسد که همگان به کتاب عشق بورزند و دقت لازم و کافی را برای مطالعه اختصاص دهند.

همت بلند دار که مردان روز گار       از همت بلند به جایی رسیده اند.

یکی دیگر ازنوابغ روزگار ما علامه محمدتقی جعفری است که در ۲۵آبان ۱۳۷۷ رحلت کرده اند و عجیب اهل مطالعه و تحقیق بودند و مأنوس با کتاب و نویسنده دهها کتاب علمی و دینی و ادبی.

  •  روز حماسه و ایثار مردم اصفهان: روز ۲۵آبان به مناسبت تشییع  بیش از ۳۰۰شهید در یک روز، آنرا به این عنوان اختصاص داده اند. ضمن گرامیداشت یاد ونام شهیدان و تقارن این ایام را با شناسایی یکی از دو شهید مدفون در دانشگاه آزاد اسلامی اردستان به نام شهید محمود جان نثاری به فال نیک گرفته و امیدواریم همه خانواده های منتظر و نگران جسد عزیزشان از انتظار بیرون بیایند و همه پیکرها حتی دفن شده ها به عنوان شهید گمنام شناسایی شوند. روز گذشته طی مراسمی با حضور خانواده ی این شهید یاد و نام این عزیز گرامی داشته شد که جای تقدیر و تشکر دارد و هر مقدار که نام و یاد آنان گرامی داشته شود جا دارد زیرا آنان به تعبیر امام، افضل همه افرادند و هرجا بروند شور و شعور می آفرینند چه گمنام و چه شناخته شده. امیدواریم بتوانیم با پاسداشت خون و مرام آنان مشمول شفاعت آنان قرار بگیریم.
  • ۴٫      پیگیری مذاکرات برجامی در آینده ای نزدیک: امید است نتیجه محور باشد و توطئه دشمنان در عراق و جای جای کشورهای اسلامی زنگ خطری است که هشیاری مردم را می طلبد چرا که به تحلیل بعضی از آگاهان در همه این پروژه ها دست پلید و خبیث آمریکا دیده می شود.

پاسخ دادن

نکات : آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند. *

*