ستاد برگزاری نماز جمعه اردستان ستاد برگزاري نماز جمعه اردستان
خطبه اول
تقوا در قرآن
یا ایها الناس اتقوا ربکم ان زلزله الساعه شیء عظیم. (حج/۱)ای مردم تقوای پروردگارتان را پیشه خود سازید که زلزله قیامت امری بزرگ است .
خداوند متعال از هر فرصتی برای سفارش به تقوا استفاده می فرماید. در اینجا با یادکرد معاد و زلزله قیامت از مردم می خواهد که اهل تقوا باشند. چرا که آنچه موجب امنیت انسان از زلزله عظیم قیامت می گردد تقوای الهی است.
حیات طیبه( معنوی)
[ سومین رکن ازحیات طیبه یا حیات معنوی عبارت است از]
۳- ارتباط با خلق خدا: انسان طالب حیات معنوی پس از شناخت و ارتباط با خود و با خدای خویش باید درصدد ایجاد و تقویت ارتباط با خلق خدا باشد، چه اینکه خلق همه عیال خدایند( الخلق عیال الله). و به تعبیر دیگر( خلق همه نهال خدایند هیچ نه برکن از این نهال و نه بشکن) این رابطه در بخشهای مختلفی دیده می شود مثل: ارتباط با خویشاوندان، ارتباط با همکیشان، ارتباط با بیگانگان و دیگران. برای انسان خود شناخته و خود ساخته و مرتبط با خالق خود، بهتر و سزاوارتر این است که در آغاز امر به فکر ارتباط با خویشان و اقوام خود باشد که در فرهنگ دینی از آن به صله ارحام تعبیر می شود. علت این که به نزدیکان، ارحام می گویند این است که همگی این افراد در نهایت به یک رحم هر چند دور منتهی می شوند و این امر خود باعث نوعی تقرب و احساس نزدیک بودن به یکدیگر می گردد.
ارتباط با خویشاوندان: بیش از پیش از همه باید در فکر ایجاد رابطه با اقوام نزدیک بود و اولویت بندی را در این خصوص باید رعایت کرد به عنوان مثال اول باید به فکر پدر و مادر، همسر و فرزند، برادر و خواهر بود آنگاه به فکر بقیه خویشاوندان چا این که عقل و شرع هم همین را می گویند. ما نیز در این بحث تلاش می کنیم تا بحث خود را در این خصوص به پدر و مادر اختصاص دهیم که سخت احترام آنها واجب است و ارتباط گیری با ایشان توصیه شده است. در چهارجا ی از قرآن کریم پس از سفارش به توحید به پدر و مادر سفارش به عمل آمده است از جمله در سوره اسراء آیه ۲۳ {وقضی ربک الا تعبدوا الا ایّاه و بالوالدین احساناً اما یبلغنّ عندک الکبر احدهما او کلاهما فلا تقل لهما افّ و لا تنهرها و قل لهما قولاً کریماً.}و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید وبه پدر و مادر خود احسان کنید اگر یکی از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگی رسیدند به آنها {حتی }اف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنی شایسته بگوی.
نکاتی از این آیه: ۱- توحید در رأس سفارش های الهی است.
۲-این انسان موحد است که احسان به پدر و مادر را از یاد نمی برد.
۳- این احسان باید مستقیم توسط فرزندان صورت پذیرد نه با واسطه دیگری!!!
۴- این احسان فراتر از انفاق است و شامل محبت، ادب، آموزش ،مشورت، اطاعت، تشکر، مراقبت و امثال اینها می گردد و مشروط به چیزی نیست و حد و مرزی ندارد.( و بالوالدین احساناً).
۵- در احسان به والدین مسلمان بودن شرط نیست.
۶- باید پدر و مادر در نزد فرزند نگهداری شوند نه در سرای سالمندان ( عندک).
۷- فرزندان حق گفتن کلمه ای که بوی تنفر از آن می آید را ندارند.(اف)
۸- از راندن و رنجاندن پدر و مادر باید خودداری گردد.
۹- باید سخنی کریمانه به آنان گفته شود( و قل لهما قولاً کریماً).
۱۰- در آیه بعدی دستور می دهد تا فرزند، بال تواضع را برای آنان بگستراند و برای آنان از خداوند رحمتش را تقاضا کند.
هر چند رعایت حق این دو لازم است ولی از برخی اشاره ها در قرآن و برخی صراحت ها در روایات استفاده می گردد که حق مادر عظیم تر است. در هر صورت افراد وظیفه دارند تا در امر صله ارحام پدر و مادر را مقدم بدارند.
نکته: در بحث صله رحم باید سرزدن و رسیدگی، احسان و دستگیری، تعاون و همکاری و ارشاد و راهنمایی مورد توجه قرار گیرد.
همه صله رحم در برآوردن نیازهای مادی خلاصه نمی شود بلکه گاهی محض سر زدن، سلام کردن و احوالپرسی نمودن، نشستن اندکی و گپ زدن هم می تواند مصداق صله رحم باشد. تعیین مقدار فاصله برای صله رحم با توجه به دوری و نزدیکی افراد نسبت به یکدیگر می تواند متغیر باشد.
تشویق ها و تهدید ها: در خصوص ایجاد ارتباط و قطع آن که در بحث ما به صله رحم و قطع رحم تعبیر می گردد تعابیر مهمی در خصوص تشویق و تهدید به چشم می خورد. به عنوان نمونه به پاره ای از آنها اشاره می کنیم:
- سه چیز جز مکارم اخلاق است: گذشت از کسی که به تو ستم کرده است. عطا و بخشش به کسی که تو را محرم نموده است و ایجاد ارتباط با کسی که با تو قطع رابطه کرده است.
- قطع کننده رحم سه مرتبه در کتاب خدا مورد لعنت قرار گرفته است.
- صله رحم عمر سه ساله را سی سال و قطع آن عمر ۳۰ ساله را سه سال می کند.
پیامبر به علی فرمود: برای نیکی به پدر و مادرت دو سال و برای پیوند خویشاوندان یکسال سفر کن.
خدای متعال فرموده: بعزّتی و جلالی و ارتفاع مکانی لو ان العاقّ لوالدیه یعمل باعمال الانبیاء جمیعا لم اقبلها منه. قسم به عزت و جلالم و بلندی شأنم اگر عاق والدین عبادت همه پیامبران را انجام دهد از او نمی پذیرم.
نگاهی به چند نمونه:
- مرحوم محققی نماینده آیه الله بروجردی در آلمان از اسلام آوردن یک استاد دانشگاه سخن می گوید و تاثّراو هنگام مرگ که فرزند و خانمش آمده اند بگویند چون تو مردنی هستی ما دیگر به دیدار تو نمی آییم و جنازه او را هم فروخته بودند!!!
- نماینده امام خمینی با پدرش وارد بر ایشان می شوند.امام با نگاهی معنادار به نماینده اش می گوید ایشان که پدرتان بود چرا زودتر وارد اتاق شدی!.
- پدر و مادری از ایران به یکی از کشورهای غربی رفته بودند و در رستوران مورد پذیرایی فرزند قرار می گیرند احترام به والدین حاضران را متعجب ساخته که مگر اینها چه کسانی هستند؟.
- گویند جوانی مادرش را به چاه انداخت فردا وقتی به سراغش آمد تا ببیند او زنده است یا مرده مادر از ته چاه صدا می زند پسرم مواظب باش مبادا به چاه بیفتی!!
خطبه دوم
تقوا در حدیث
( وصیه الامام امیر المؤمنین «ع» للحسن و الحسین لما ضربه ابن ملجم لعنه الله): اوصیکما بتقوی الله و ان لا تبغیا الدنیا و ان بغتکما و لا تأسفا علی شیء منها زوی عنکما و قولا بالحق و اعملا للاجر و کونا للظّالم خصماً و للمظلوم عوناً.(شما را به تقوای الهی سفارش می کنم مبادا در طلب دنیا باشید گر چه دنیا به سراغ شما می آید بر انچه از دنیا از دست شما می رود افسوس نخورید سخن حق بگوئید و برای دریافت پاداش الهی تلاش کنید .دشمن ستمگر و یاور مظلوم باشید.)
اوصیکما بتقوی الله و نظم امرکم و صلاح ذات بینکم فانی سمعت جدکما یقول: صلاح ذات البین افضل من عانه الصلاه و الصیام و علیکم بالتواصل و التباذل و ایاکم و التدابر و التقاطع.(نهج البلاغه نامه ۴۷)
آخرین وصیت، معمولاً حاوی نکات مهمی است. بخصوص در این مورد که مخاطبان آن حضرت افرادی ویژه هستند.
حدود ۲۰ توصیه در این وصیت وجوددارد از جمله تأکید بر آشتی، امر به هم پیوستن وبه هم بخشیدن، و نهی از رویگردانی از یکدیگر و پیوند ها را گسلاندن …
مناسبت ها
- علی(ع) نمادی از انسان کامل: شهادت جانگداز وصی رسول خدا(ص) حضرت امام امیرالمؤمنین(ع) را تسلیت عرض نموده و در این خصوص به بیان پاره ای از خصلت های این انسان کامل می پردازیم. از علامه طباطبائی نقل شده که شخصیت علی(ع) به تنهایی کافی است تابزرگترین معجزه رسول خدا به شمار آید. چه این که از پیامبر(ص) نقل شده که: انا ادیب الله و علی (ع) ادیبی- من تربیت شده خداوند هستم و علی (ع) تربیت یافته من است و نیز فرموده اند تمامی صحابی ۱۲ هزار نفره یاران رسول خدا(ص) در نقل حدیث و سخن و سخنان حکیمانه به یک طرف و علی(ع) به یک طرف. همه آنها هم هرگز با ایشان برابری نتوانند داشت. به نهج البلاغه او که بخشی از سخنان آن بزرگوار است خود بهترین گواه این گفته است. ابن ابی الحدید در خطبه ۲۲۱ حضرت می گوید من پنجاه سال است که بیش از هزار بار این خطبه را خوانده ام و هر بار بر خود لرزیده ام و مطالب جدید آموخته ام.
اکنون به بیان برخی از ویژگی های ایشان را که نشان دهنده اوج کمال انسانی است به اختصار می پردازیم:
۱- علم و دانش سرشار: رسول خدا فرمود: انا مدینه العلم و علی بابها ( درست این سخن گفت پیغمبراست که من شهر علمم علیّ ام در است). ابن عباس می گوید: و ما علمی و علم اصحاب محمد(ص) فی علم علیّ رضی الله عنه الاکقطره فی سبعه البحر- دانش من و دانش یاران پیامبر(ص) در مقابل دانش علی(ع) مانند قطره در برابر هفت دریاست( الغدیرج۲ص ۴۴). خود او بارها فرمود: سلونی قبل ان تفقدونی و بارهای بارخلفااز علم و دانش ایشان برای پاسخگویی به مشکلات استفاده می بردند.
۲- تقوا و پارسایی: خطبه ۱۹۳ نهج البلاغه که در خصوص اوصاف متقین و حاوی بیش از یکصد صفت است بیانگر خصوصیات روحی و سلوک عملی خود حضرت است. عمر بن عبدالعزیز گفته است: پس از رسول خدا(ص) زاهدتر از علی(ع) در بین اصحاب نیافتم. امام باقر(ع) فرمود: و لقدولّی خمس سنین و ما وضع آجره علی آجره و لا لبنهعلی لبنه و لا اقطع قطعیاً و لا اورث بیضاء و لاحمراء.
امیر المؤمنین(ع) پنج سال حکومت کرد ولی نه آجری روی آجر و نه خشتی روی خشت گذاشت و نه زمینی و ملکی را برای خود برداشت و نه طلا و نقره ای به ارث گذاشت.
۳- جهاد و مبارزه در راه خدا: به گواهی تاریخ در جنگ بدر نیمی از هفتاد نفر کشته شده توسط آن حضرت به قتل رسیده اند و در تمامی غزوات به جز جنگ تبوک که به فرمان پیامبر(ص) در مدینه ماند همراه پیامبر(ص) مشغول جهاد با کافران بوده است و در نامه ای که به عثمان بن حنیف نوشته آمده است: و الله لو تظاهرت العرب علی قتلی لما ولیت عنها و لو امکنت الفرصته من رقابها لسارعت الیها ( نامه ۴۵)- به خدا سوگند اگر همه قبایل عرب همدست و همداستان شوند و به مصاف من درآیند از آنان روی بر نگردانم و در هر فرصتی بر آنان بتازم.
حضور مقتدرانه و مخلصانه ایشان در جنگ خندق نشانی دیگر از جهاد بزرگ فی سبیل الله علی(ع) است. (ای پسر تو بی نشانی از علی عین و لام و یا بدانی از علی). آری از عین علی می توان به علم و عرفان، عبادت و عدالت و عمل و عاطفه حضرت پی برد.
- غزه هم چنان ر آتش و خون: نزدیک به دو هفته است که صهیونیست های وحشی، باریکه غزه را که در حدود ۳۶۰ کیلومتر مربع است با تقریباً یک میلیون و هفتصد هزار نفرجمعیت که چندین سال است در محاصره غذا و دارو و مواد بهداشتی قرار دارد از راه هوا و دریا و زمین با بمب و موشک و گلوله تانک و کشتی جنگی می کویبند و بیش از دویست و چند ده شهید و نزدیک به دو هزار نفر را مجروح کرده و صدها خانه را ویران ساخته و زیر ساخت ها را تخریب کرده و زنان و کودکان بی گناه را به خاک و خون می کشند و سحر و افطار مردم را و روز روزه داران را قرین آتش و خون ساخته و لحظه به لحظه بر جنایاتشان می افزایند و هر ۵ دقیقه یک حمله به مردم مظلوم و مقاوم داشته اند و این در حالی است که اتحادیه عرب تحت نفوذ قطر و عربستان خفقان گرفته و کنفرانس اسلامی هم هیچ تحرکی ندارد. سازمان ملل و دبیر کل آن سکوت معنا دار دارند و شورای امنیت هم هیچ واکنشی نشان نمی دهد و کشورهای عربی ساکت و راکد و جامدند و آمریکا و انگلیس و نیمی از قدرتهای فاسد هم مهر تأیید بر جنایات آنان می زنند. به قول رهبر معظم انقلاب، چه شده است آنها که برای کشته شدن یک حیوان یا یک انسان سینه چاک می کنند اما امروز در مقابل این همه جنایت سکوت اختیار می کنند. چاره کار آن است که به فرمایش امام عمل کنند و مسلمنان با اتحاد و یک پارچگی خود ریشه این غده سرطانی را بکنند. آنچه در این میان قابل توجه است دو مطلب اساسی است یکی مقاومت و ایستادگی مردم غزه و پاسخهای کوبنده آنان به اسرائیل که باعث ترس و وحشت آن وحشیان شده است و دیگری همراهی و همدلی مردم آزاده دنیا با مردم غزه است. تظاهرات و راهپیمایی میلیونی در سطح دنیا از کشورهای مختلف و محکوم نمودن جنایات جنایت کاران خود یک نقطه عطف تاریخی است که این حمایت ها در روز قدس امسال خود را بهتر نشان خواهد داد و مردم ما و مردم همه دنیا پرشور تر به ندای امام پاسخ خواهند داد و ان شاءالله ناقوس مرگ اسرائیل را فریاد خواهند زد.
سخن پایانی
۱- هفته بهزیستی و تأمین اجتماعی را گرامی داشته و به خدمتگزاران در این عرصه خسته نباشید می گوئیم و توفیق آنان را از خدای متعال خواهانیم. خادمان عرصه تأمین اجتماعی مژده داده اند به زودی به مراجعان خدمات غیر حضوری عرضه می شود و یادآور شده اند بازماندگان کسانی که بیمه چندین ساله را پرداخت کرده اند می توانند با مراجعه به اداره به حقوق خود نایل شوند هم چنین خدمتگزاران بهزیستی ضمن تشکر از مردم از آنان خواسته اند هم چنان با مشارکت در خدمت به مددجویان، این اداره را یاری رسانند.
۲- هیأت های عزادار ان شاءالله مثل گذشته با همراهی مردم به عزای اولین مظلوم در سطح خیابانها در روز ۲۱ رمضان اقدام خواهند کرد.
۳- با برنامه ریزی و اطلاع رسانی برای روز قدس ان شاءالله حضور گسترده مردم را خواهیم داشت.
۴- دو شب باقیمانده قدر را گرامی بداریم و از فرصت ها و لحظه های آن استفاده کنیم.
از همه عزیزان صمیمانه تشکر و قدردانی می نماییم.